Akdeniz Bölgesi’nin Göller Yöresi’nden doğarak Antalya ili Aksu ilçesi sınırları içerisinden geçerek Kumköy boğazından denize dökülen Aksu Çayı, Antik Pamfilya Bölgesinde Düden, Manavgat ve Köprüçay ile birlikte akan en önemli akarsu kaynaklarından birisidir. Antik Çağ’da Kestros, günümüzde Aksu adıyla anılan akarsu 145 km uzunluğunda olup havza alanı 3386 km², debisi ise 140 m³/sn’dir.
Isparta yakınlarındaki Akdağ ile Davras Dağı’ndan gelen suların birleşmesiyle oluşan Aksu Çayı’nın su toplama havzası 8000 km²’dir. Aksu Çayı havzasının orta çığırının bir kısmı Burdur ili sınırları içerisinde yer almakta olup, esas itibarıyla havzanın büyük kısmı Isparta ve Antalya illeri sınırları içerisinde yer almaktadır. Havzanın şekil itibarıyla kuzeyden güneye doğru daraldığı görülmektedir. Aksu Çayı havzasının en dar kesimi çayın Akdeniz’e kavuştuğu kıyı kesimidir. Aksu Çayı havzasının drene eden akarsularda değişik drenaj tipleri göze çarpmakla özellikle Aksu Çayı aşağı vadisinde örgülü drenaj tipine sıkça rastlanmaktadır.
Tarihi kaynaklarda Hitit Büyük Kralı IV. Tudhaliya ile Vassal Tarhuntassa Kralı arasında yapılan bir anlaşma, Tarhuntassa’nın batı sınırını “Parha” yakınlarında bulunan Kastaraya Nehri’nde göstermiştir. Parha olarak işaret edilen yer geleceğin Perge’si, Kastaraya Nehri ise Aksu Çayı’dır. Antik Çağın ünlü tarihçisi Strabon, Kestros Nehri’nin Perge’nin yukarısında yaklaşık 11 km (60 stadia) uzaklığında gezilebilir olduğundan bahsetmiştir.
Perge’nin içinde yer aldığı Antik Pamfilya Bölgesi Aksu Çayı (Kestros) ile bir anılmıştır. Aksu Çayı, Perge’nin Pamfilya’da kurulmasının en önemli nedeni olmuştur. Bu yüzden Pergeliler, kendilerine yaşam kaynağı olan Aksu Çayını kutsamış ve Kestros adından bir Nehir Tanrısına ibadet etmişlerdir.
Aksu Çayı’ndan kanallarla getirilen sular, ortasında Nehir Tanrısı Kestros’un uzanmış bir heykelinin bulunduğu devasa çeşmeden akıp kentin görkemli caddelerinin ortasından geçmiştir. Yeryüzünün en büyüleyici kentlerinden birinde, Nehir Tanrısının kutsadığı sular dolaşmış, insanlara hem yaşam, hem serinlik hem de ilham vermiştir. Nehir Tanrısı Kestros adına sikkeler basılmış ve nişleri görkemli heykellerin süslendiği anıtsal çeşmeler yapılmıştır. Aksu Çayı’nın yaşam verdiği Perge, binlerce yıl insanlığın da yaşama tutunduğu bir kent olmuştur.
Adres:
Aksu/Antalya
Ziyaret Tarihi:
2018 / 2022
Kaynaklar:
Aksu Çayı ile ilgili bilgiler; Vikipedi Türkiye’den alınmıştır.
Fotoğraflar:
