Antalya ili Manavgat ilçesi sınırları içerisinde bulunan Düzpüren, Antik Pamfilya Bölgesinde Side Antik Kenti’nin 12 km batısında Aktaş Balıkçılar barınağı mevkii’nde Geç Roma ve Bizans Döneminde seramik ihracatı için liman olarak kullanılmış bir yerleşim yeridir. Düzpüren, Kısalar ve Çolaklı’yı içine alan 1500 dönümlük araziyi kapsayan deniz kenarında düz bir arazi ve kum tepelerinin bulunduğu alanda yer almaktadır.
Aktaş bölgesinde deniz içinde ve kıyısında yürütülen yüzey araştırmalarında seramik çöplüğü (bothros) tespit edilmiştir. Kıyıda varlığı bilinen seramik çöplüğünün deniz kıyısına kadar devam ettiği, yer yer su birikintisi ve plaj dolgusu altında tespit edilmiştir. Bölgede seramik fırınlarına ait çok sayıda pişmiş topraktan yapılmış kap parçaları bulunmuştur.
Aktaş Balıkçılar barınağı girişinin 25 m kuzey kısmında taş duvar kalıntıları bulunmaktadır. Toprak altında kalmış olan kalıntıların seramik fırınlarına ait olduğu düşünülmektedir. Karada yürütülen incelemelerde seramik yapımı için uygun olan toprağın 500 m kadar kuzeyde iç kısımda olduğu görülmüştür. Denizde yürütülen çalışmalarda ise girişin doğu kısmında tunç külçeler, girişin 100 m güneydoğusunda bulunan sığlık yakınlarında da bir batık tespit edilmiştir. Tunç külçeler ve batık günümüzde Side Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.
Karaöz Deresi yatağında yapılan incelemelerde kıyıya 400 m uzaklıkta akarsu yatağının batısında Roma Dönemine ait bir hamam yapısı bulunmaktadır. Hamamın üst yapısı günümüzde tamamen toprak altındadır. Hamamın külhan bölümüne büyük bir açıklıktan girilebilmektedir ve bu bölüm tamamen ayaktadır. Düzpüren’de bulunan Roma Hamamı bir liman hamamıdır.
Aktaş Balıkçılar barınağının batısı Roma Döneminde liman olarak kullanılmış, barınağın batısında bulunan sığlık alanda 1 m derinlikte taş sıraları tespit edilmiştir. Kıyıya paralel ve dik uzanan taş sıralarının çoğu kum dolgu altında kalmıştır. Söz konusu seramik çöplüğü bu alan 70-80 m mesafede bulunmaktadır. Bölgede sualtında yapılan incelemelerde de çok miktarda seramik parçası tespit edilmiştir.
Düzpüren’in güneyinde yer alan kayalık bölge dışında batı ve doğu yönünde tamamen akarsu tarafından taşınan alüvyonal dolgu ile açıktan kıyıya taşınan kum tarafından kaplanmış durumdadır. Eldeki tüm buluntular buradaki kalıntıların en azından bir liman kompleksine ait olduğunu, söz konusu limanın bu bölgenin toprağıyla burada imal edilen seramik ürünleri ihracında kullanıldığını açıkça göstermektedir. Düzpüren, 1990 yılında I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
Adres:
Kısalar, Manavgat/Antalya
Ziyaret Tarihi:
4 Aralık 2022
Kaynaklar:
Düzpüren ile ilgili bilgiler; Antalya Kültür Envanteri Kitabı ile Sayın Doç. Dr. Hakan ÖNİZ ve Murat KARADEMİR tarafından kaleme alınan Antalya Kıyıları Arkeolojik Su Araştırmaları isimli makaleden alınmıştır.
Fotoğraflar:
