Antalya İli, Aksu İlçesi sınırları içerisinde bulunan Hacı Hasan Ağa Cami, Osmanlı Devleti Döneminde günümüze ulaşan kitâbesine göre 1820 yılında Boztepe Köyü sakinlerinden Hacı Hasan Ağa tarafından moloz taştan yığma teknikte inşaat tekniği ile yaptırılmış, kare planlı, alaturka kiremit örtülü bir camidir. Yöre halkı tarafından “Eski Cami” adıyla anılan mescidin mimarı bilinmemektedir. Bir dönem köy okulu olarak kullanılan yapı 1975 yılında işlevini yitirmiştir. 1997 yılında Boztepe Köyü Aşağı Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği tarafından restore edilen cami 1998 yılında taşınmaz kültür varlığı ilan edilmiş olup günümüzde Kız Kur’an Kursu olarak faaliyet göstermektedir.
Kare planlı inşa edilen Hacı Hasan Ağa Caminin ortası yuvarlak kasnak üzerine oturan tek kubbeyle yan mekanlar ise sivri beşik tonozla örtülüdür. Minaresi ve şadırvanı bulunmayan caminin kuzeybatı köşesinde hazire yer almaktadır. Caminin batı tarafında bulunan su sarnıcı günümüze ulaşamamıştır.
Caminin beden duvarlarında moloz taş, pencere sövelerinde ise kesme taş malzeme kullanılmıştır. Caminin kubbesi alaturka kiremitle kaplanmış olup kasnak sıvalı olduğu için malzeme tespiti yapılamamıştır. Harimin doğu ve batı cepheleri simetrik olarak düzenlenmiştir. Her cephenin ortasında, zemine yakın olan yerlerde 0.77×0.95 m ölçülerinde, dikdörtgen formlu ve demir parmaklıklı birer pencere yer almaktadır.
Caminin Güney ve kuzey cephelere, aynı form ve ölçülere sahip ikişer adet pencere açılmıştır. Ancak güney cephede mihrabın, kuzey cephede ise harime giriş kapısının yer almasından dolayı, aynı aks üzerinde bulunan bu pencereler yanlara doğru kaydırılmıştır. Kuzey cephenin ortasında, harime giriş kapısı yer almaktadır. Tamamıyla taştan yapılmış kapı, basık kemerli olup iki sıra silme ile çerçeve içine alınmıştır. Bu silmelerden dışta olan kaval, içte olan ise içbükey formludur.
Cami kapısına ait kemerin hemen üzerinde, kare formlu taş bir kitâbe yer almaktadır. T.C. Antalya Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Araş. Gör. Enes Kavalçalan tarafından çevirisi yapılan kitâbede üç satır halinde; “Sahip-ül Hayrat. Ve’l Hasenat. Es-seyit el-hac Hasan H.1236/M.1820” yazmaktadır.
1820 yılında Hacı Hasan Ağa tarafından inşa ettirilen Cami, planı bakımından Antalya’daki Osmanlı Dönemi tek kubbeli Cami ve Mescitlerin içerisinde; harimin merkezi kubbeyle, ana eksen ve köşelerde kalan alanların ise sivri beşik tonozla örtülü olduğu tek örnektir. Eser, süsleme bakımından oldukça yalın tutulmuştur.
Adres:
Boztepe Mahallesi, Aksu/Antalya
Ziyaret Tarihi:
05.02.2022
Kaynaklar:
Hacı Hasan Cami ile ilgili bilgiler; T.C. Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlatılan Antalya’da Tek Kubbeli Cami ve Mescidler kitabından alınmıştır.
Fotoğraflar:
