Antalya ili Kemer ilçesi sınırları içerisinde bulunan Idyros Antik Kenti, Antik Likya Bölgesinin doğusunda Phaselis’in kuzeyinde Roma Döneminde kurulmuş bir kenttir. Coğrafyacı Skylax, Idyros’u Phaselis ile Sıçan Adası arasında konumlandırırken Kiepert ise kenti haritalarda Kemer Dağının güneydoğu sahilindeki koyda göstermiştir. Günümüzde Ay Işığı Parkı ile balıkçı barınağı arasında yer alan Idyros, Antalya Müzesi tarafından 1977 yılında gerçekleştirilen kurtarma kazıları sonrasında gün yüzüne çıkartılmıştır. Geçmiş tarihi ile ilgili hakkında çok fazla veri bulunmayan ve deniz kıyısına yakın konumuyla dikkat çeken Idyros’un bir liman kenti olduğu tahmin edilmektedir.

Idyros Antik Kenti’nde gerçekleştirilen 1977 yılı kurtarma kazılarında Doğu Roma (Bizans) Dönemine ait surlar, 4.-6. yüzyıllara ait çeşitli sikkeler ve kentin güneyinde bir Bizans Kilisesi ile çevresinde sivil mimariye ait yapılar bulunmuştur. Dikdörtgen planlı Bizans Kilisesi 25X11.50 m. boyutlarında olup kilise kazılarında tabanı turuncu, beyaz, gri ve kiremit rengi taşlarla yapılmış mozaik zemin bulunmuştur. Geometrik motiflerin hâkim olduğu mozaik süslemeleri kalp şeklinde bitkisel bordürlerle çevrilidir. M.S. 6. yüzyılda Anadolu’da görülen aynı plandaki kiliselerin özelliklerini taşımaktadır. Kilisenin mevcut duvarı yükseklikleri ortalama 80 cm’dir. Apsiste bu yükseklik 120 cm.’ye ulaşmaktadır. Narteks ve Vaftizhane (Baptisterium)’de freskli sıva parçalarının bulunması ise bu duvarların fresklerle süslü olduğunu göstermektedir. Üç nefli kilisenin narteks, orta ve yan nefleride taban mozaiği ile kaplıdır. Kilisenin çatısı ahşaptan yapılmıştır.

Kilisenin güneyinde bir Şapel bulunmaktadır. Şapel, kilise apsisinin daha ilerisine doğru çıkmakta ve 7.55X5.20 m. boyutlarında dikdörtgen bir yapıdır. Kilisenin güney nefinin apsise yakın bir yerinden açılan bir kapıdan sonra bir koridor gelmekte, bu koridorda şapelin narteksine açılmaktadır. Koridorun tamamı ile narteksin bir kısmı mozaik ile kaplıdır. Narteksin diğer kısımlarına ise tuğla döşenmiştir. Buradaki mozaikte geometrik motiflidir.

Kilisenin kuzeyinde ise Vaftizhane (Baptisterium) bulunmaktadır. 7.35X6.65 m. boyutlarında dikdörtgen bir oda şeklindedir. Kiliseye kuzey nefin apsise yakın bir yerinden kapı ile bağlantısı vardır. Vaftizhane altında yine mozaik döşeme bulunmaktadır. Kurtarma kazılarında kilisenin etrafında birbirleriyle irtibatlı bazı odalar ortaya çıkarılmıştır. Bunlar kilise müştemilatına ait hizmet odalarıdır. Kilisenin taban seviyesinin altında bazı duvarlar görülmektedir. Duvarlar düzgün olmayan moloz taşlarla toprak harç kullanılarak yapılmış olup, taşların arasında yer yer kiremit parçalarına rastlanmıştır. Duvarlar sıvasız olup kiliseden daha önceye ait bu duvarların bazılarının üzerine kilise duvarları örülmüş, bazılarının ise üstü toprakla doldurularak kilisenin taban seviyesinin altında bırakılmıştır. Bu duvarlardan bazıları kilisenin altında da devam etmektedir.

Kilise ve kompleksinin kazıları esnasında bulunan küçük buluntu ve sikkelerden bu kompleksin 4. ve 7. yüzyıllar arasında kullanıldığı, alt seviyedeki moloz taş duvarların, bulunan sikkelerden M.S. 4. yüzyıla, bunun üzerine yapılan kilisenin de M.S. 6. yüzyıla ait olduğu ve 7. yüzyılda da bir tadilat yapılarak narteksin önüne bir eksonarteks ve kuzeyine Vaftizhane (Baptisterium) ilave edildiği anlaşılmaktadır.

Kilisenin ve önündeki caddenin batısında yine kilise kompleksiyle aynı devir özelliğini gösteren duvarlardan yapılmış mekânlar bulunmaktadır. Bunlar sivil mimariye ait yapılardır. Bu mekânlar ev lanı göstermeyen, birbiriyle ilişkili yan yana odalardır. 1977 yılında yapılan kazı çalışmaları Idyros Antik Kentinin bir bölümünü kapsamıştır. Yüzey araştırmaları sonucunda Doğu Roma (Bizans) Dönemine ait yapı kalıntılarının güneydoğuya Karayel Deresi yatağına kadar uzandığı ve ayakları halen mevcut bir köprü ile Fransız Tatil Köyünün bulunduğu kısma bağlandığı tespit edilmiştir. Tatil Köyünün içinde bir kilise ile bir çok mimari kalıntılar bulunmaktadır. Bütün kalıntılar Doğu Roma (Bizans) Dönemine aittir.

Antik Dönem kayıtları ve gerekse çalışmalar sırasında tespit edilen Klasik Dönem Nekropolü, Idyros Antik Kentinin Klasik, Helenistik ve Roma Dönemine ait iskanlarının da olduğunu göstermektedir. Ayrıca Kocaburunun (Ağva Burnu) gerisinde, Çalış Tepesi üzerinde tespit edilen surlar, kale yerleşimi ve gözetleme kulesi kalıntıları Klasik Döneme aittir. Bu durum Klasik Dönemde bölgede etkili bir yerleşimin bulunduğunu göstermektedir. Idyros Antik Kenti ve çevresinde tespit edilen kalıntılar 1976 yılında I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Adres:
Merkez, Kemer/Antalya

Koordinatlar:
36.59689, 30.57326

Konum:

Fotoğraflar:

Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Idyros Antik Kenti
Etiketler: , , , , , , , , , , , ,

Yazar: Deniz KAPLAN

info@denizkaplan.net