Antalya ili Manavgat ilçesi sınırları içerisinde bulunan İtalyan Köprüleri, Osmanlı Devleti Döneminde 1894-1914 yılları arasında yapımına başlanan Antalya-Konya Yolunun Kargı Han ile Murtbeli Tol Hanı arasındaki güzergâhı üzerine, İtalyan bir firma tarafından inşa ettirilmiş taş köprülerdir. Yöre halkı tarafından “İtalyan Köprüsü veya İtalyan Menfezi” olarak adlandırılmış 12 adet taş köprü, Beydiğin-Kargı Han-Murtbeli-Aba Muarı mevkii güzergâhı üzerinde günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
Roma Döneminde Manavgat-İbradı arasında bulunan Demirkapı Geçidi üzerinden açılan Antik Yol güzergâhı 13. yüzyılda Selçuklu Devleti tarafından onarılmış, bu güzergâh Kesikbelen Kervan Yolu olarak tekrar kullanılmıştır. Antalya-Konya arasındaki en kısa yol güzergâhı olan Kesikbelen Yolu, Osmanlı Devleti Döneminde kullanılmayarak önemini yitirmiştir.
1869 yılında çıkarılan “Turuk ve Maabir Nizamnamesi” ile Osmanlı Döneminde Konya’ya bağlı Antalya arasındaki Kesikbelen Yolu, “Sultan-i Yol (Devlet Yolu)” statüsünde sayılarak birinci dereceden açılması gereken yollar arasına dahil edilmiştir. Konya Valiliği, Seydişehir-Alanya Yolunun onarımı devam ederken 1894 yılında almış olduğu karar ile Kesikbelen Yolunun düzgün bir şekilde açılmasına karar vermiştir. Konya Valisi Sadrazam Avlonyalı Ferit Paşa, 1899 yılında beraberindeki bir fen heyeti ile birlikte Konya-Beyşehir-Kesikbelen-Taşağıl-Serik güzergâhından; daha sonra da Konya-Seydişehir-Akseki-Manavgat güzergâhından Antalya’ya ulaşmıştır. Ferit Paşa yapmış olduğu değerlendirmede Kesikbelen Yolunun daha kısa ve iktisadi olduğuna karar vererek Antalya-Konya Yolunun Kesikbelen üzerinden açılmasına karar vermiştir.
Kesikbelen Yolunun Antalya-Konya ihalesi Fransız bir şirkete verilmiş olup yolun inşaatı Antalya ve Konya yönünden eş zamanlı olarak başlamıştır. Antalya yönündeki çalışmalar halkın desteği ile birlikte; Kundu-Serik-Taşağıl Mihrap Tepesi arasındaki güzergâhı stabilize olarak tamamlanmıştır. Konya tarafı ise Beyşehir’e kadar sorunsuz olarak bitirilmiştir. 1905 yılında ikinci kez Kesikbelen Yolunu kullanan Konya Valisi Ferit Paşa Antalya’ya gelmiş, yol üzerinde uğradığı İbradı’da görkemli bir törenle karşılanmıştır. 1905 yılında Antalya-Beyşehir arasında; 56 km. şose, 173 km. toprak yol tamamlanmıştır. II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte 1908 yılında Kesikbelen Yolu inşaatında aksamalar yaşanmış, İbradı’nın kaza olmasını istemeyen Akseki halkı, büyük potansiyele sahip bu yolun İbradı’dan geçmesine tepki göstererek Seydişehir-Manavgat Yolunun açılması yönünde fikir beyanında bulunmuştur.
Kesikbelen Yolunun Manavgat ilçesine bağlı Beydiğin ile Sırtköy arasındaki güzergâhının yapımı İtalyan bir şirkete verilmiş, 3 yıl içerisinde yolun Kargı Han ile Murtbeli Tol Hanı arasında kalan bölümü Murtbeli’ne kadar kemer, köprü ve menfezleriyle birlikte güzel bir şose şeklinde yapılmış, Murtbeli Aba Muarı mevkii ile Murtbeli Tol Hanı arasında bulunan bölüm İtalyan müteahhitin ölümü üzerine yarım kalmıştır. Antalya’yı işgal eden İtalyan güçleri Kesikbelen Yolunu kullanarak İç Anadolu ve Konya’da bulunan buğday, arpa, nohut, yulaf gibi tahıl ürünleri ile Anadolu Selçuklu Devleti Dönemine ait tarihi eserleri Antalya Limanı üzerinden İtalya’ya götürmüşlerdir.
28 Temmuz 1914 yılında çıkan I. Dünya Savaşı sebebiyle Kesikbelen Yolu Projesi tamamen iptal edilmiş, projenin iptal edilmesiyle Roma ve Selçuklular tarafından kullanılan Kesikbelen Yoluna dokunulmamış, tarihi yol 13. yüzyıldaki haliyle korunmuştur. Yöre halkı tarafından “İtalyan Köprüsü veya İtalyan Menfezi” olarak adlandırılan 12 tarihi taş köprü, Kargı Han ile Murtbeli Tol Hanı arasında günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
Adres:
Beydiğin, Manavgat/Antalya
Sırtköy, Manavgat/Antalya
Ziyaret Tarihi:
16 Temmuz 2022
Kaynaklar:
İtalyan Köprüleri ile ilgili bilgiler TRT’de yayınlanan, Sn. Ümit Işın tarafından sunumu gerçekleştirilen; Zor Yollar (70. Bölüm) ve Anadolu Arkeolojisi Programları (113-114. Bölüm) ile Sn. Muhammet Güçlü tarafından hazırlanan Antalya (Pamphylia) Bölgesindeki Yollar: Kesikbeli Yolu ve Son Yüzyıldaki Durumu makalesinden alınmıştır. Ayrıca; Taşağıl Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı Murtbeli Yangın Gözetleme Evi çalışanlarına ve Taşağıllı Sn. Ramazan Gündoğdu’ya vermiş oldukları bilgilerden dolayı teşekkür ederim.
Sırtköy-Beydiğin Arasında Bulunan İtalyan Köprüleri:
İtalyan Köprüsü-1:
1. İtalyan Köprüsü, Aba Muarı mevkii üzerinde Murtbeli’ne devam eden orman yolunun sol yönünde bulunmaktadır. Köprünün kemer tonozu yıkılmış olup günümüzde zor seçilebilmektedir.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-2:
2. İtalyan Köprüsü, Aba Muarı mevkii üzerinde bulunmaktadır. Günümüze ulaşmış en büyük İtalyan Köprüsü olup bağlı olduğu orman yolu üzerinde kullanılmaya devam edilmektedir. Köprünün altından geçen dere yöre halkı tarafından Aba Muarı olarak adlandırılmış olup, muar kelimesi teke yöresinde; kaklak, suyun gözü, kartal çimeği, çoplak, yalak ve kara suluk anlamında kullanılmaktadır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-3:
3. İtalyan Köprüsü, Kargı Han’a devam eden orman yolunun kenarında bulunmakta olup köprü dar kemerli olarak inşa edilmiştir. Köprünün korunması adına günümüzde üzerinden geçen orman yolu 20 m. kadar köprünün solundan geçirilmiştir. Köprünün sağ bölümü toprakla kapanmıştır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-4:
4. İtalyan Köprüsü, OGM Murtbeli Yangın Gözetleme Evine devam eden yolu dönen virajın altında bulunmaktadır. Günümüze kısmen ulaşan yapı boyut olarak menfez tarzda inşa edilmiş olup yapının sağ girişi toprak dolguyla kapanmıştır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-5:
5. İtalyan Köprüsü, Murtbeli Çeşmesi mevkii yakınlarında bulunmakta olup günümüzde aktif olarak kullanılan orman yolu altında menfez işlevi görmesi sebebiyle betonla güçlendirilmiştir.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-6:
6. İtalyan Köprüsü, Suyabatmaz mevkii yakınlarında Beydiğin yolu üzerinde bulunmaktadır. Günümüzde sağlam durumda bulunan köprü Beydiğin yolu için açılmış olan servis yolununun kenarında konumlanmaktadır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-7:
7. İtalyan Köprüsü, Suyabatmaz mevkii’nde 6. İtalyan Köprüsünün 350 m. güneyinde Beydiğin yolu üzerinde bulunmaktadır. Köprü, günümüze sağlam olarak ulaşmış olup ana yoldan görülebilmektedir.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-8:
8. İtalyan Köprüsü, Suyabatmaz mevkii yakınlarında Kargı Han-Beydiğin yolu üzerinde bulunmaktadır. Yeni Antalya-Konya Otoyolu üzerinde, Beydiğin çıkışında görülebilen köprü, günümüze sağlam ulaşmış olup köprünün korkuluk taşları 2021 Manavgat Yangını sebebiyle zarar görmüştür. Köprünün çevresinde ve arkasında yükselen ağaçlık tepe 2021 Manavgat Yangınında tamamen yanmıştır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-9:
9. İtalyan Köprüsü, Beydiğin yolu üzerinde Kargı Han Kervansarayına dönen virajın altında konumlanmaktadır. Günümüzde yeni açılan yolun toprak dolgusu maki ve ağaçlar sebebiyle kör bir noktada kalan köprü yoldan zor seçilebilmektedir. Yeni Antalya-Konya Otoyolunun açılması sırasında zarar gören köprünün arkası tamamen toprak altında kalmış olup korkuluk taşlarının bir kısmı günümüze ulaşamamıştır. 2021 Manavgat Yangını sebebiyle tahribata uğrayan köprünün üzerinde devrilmiş çam ağaçları bulunmaktadır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-10:
10. İtalyan Köprüsü, 9. Köprünün hemen altında İtalyanlar tarafından açılan eski yolun üzerinde konumlanmaktadır. Günümüzde yeni açılan yolun molozları altında kalan yapı, köprü görünümünden çok menfez tarzda inşa edilmiştir.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-11:
11. İtalyan Köprüsü, Kargı Han Kervansarayının 430 m. kuzeyinde konumlanmakta olup yeni Antalya-Konya Otoyolunun İbradı yönünde görülebilmektedir. Günümüze sağlam olarak ulaşan köprünün üstünde yükselen tepede bulunan orman sahası 2021 Manavgat Yangınında tamamen yanmıştır.
Fotoğraflar:
İtalyan Köprüsü-12:
12. İtalyan Köprüsü, Kargı Han Kervansarayının 328 m. kuzeybatısında konumlanmaktadır. Bulunduğu dere yatağı sebebiyle Kargı Han’dan görülemeyen, sarp arazide kendisini unutturan köprü ana yoldan dikkatli bakıldığında görülebilmektedir
Fotoğraflar:
