Antalya ili Konyaaltı ilçesi sınırları içerisinde bulunan Keltepe Şapeli, Palamutdüzü ve Kapuz Boğazı’nın doğusunda yükselen 210 m. rakımlı Keltepe isimli konik bir tepenin üzerine Erken Bizans Döneminde inşa edilmiş tek nefli küçük bir Şapel’dir. Keltepe Şapeli, 1999 yılında Palamutdüzü ve Aşağıkaraman çevresinde yapılan yüzey araştırmaları sonucunda Prof. Dr. Engin Akyürek tarafından tespit edilerek Bilim dünyasına kazandırılmıştır. Şapel, 5.30X8.40 m. ölçülerinde olup tek nefli basit bir yapıdır. Şapelin kuzey duvarı ve apsisi yaklaşık olarak 2-2.5 m.’ye güney duvarı ise 1.5 m.’ye kadar ayakta kalabilmiştir. Batı duvarı büyük hasar görmüşse de, kuzeybatı köşesi sağlamdır. Kapının yeri ise belirgindir. Apsis, içten ve dıştan yarım yuvarlaktır. Apsisin 0.7 m. genişliğinde bir penceresi dışında yapının hiçbir pencere açıklığı bulunmamaktadır.
Yoğun maki örtüsü ve dik meyli nedeniyle ulaşımın zor olduğu 210 m. rakımlı Keltepe eteklerinde ve tepeye ulaşan orman yolu çevresinde çeşitli kalıntılar bulunmaktadır. Çiftlik yerleşimine ait olduğu düşünülen kalıntılar arasında zeytinyağı ve şarap işlikleri yanında günümüze ulaşamayan lahit tekneleri orman sahası içerisinde dağınık durumdadır. Çiftlik yerleşiminin doğusunda iyi korunmuş Bakıca Sarnıcı adıyla bilinen Selçuklu-Osmanlı Dönemine ait dikdörtgen planlı bir Su Sarnıcı bulunmaktadır. Sarnıcın güney duvarını tutan tonoz kısmı kısmen çökmüştür.
Keltepe Şapeli’nin duvar işciliği bölgede incelenen diğer yapılar ile karşılaştırıldığında göreceli olarak daha iyidir. Şapel yapımında aynı tür kireçtaşı kullanılmış olmasına rağmen duvarların iç ve dış yüzeylerine taşların düzgün yüzleri getirilmiş, araları moloz taş ve harç ile doldurulmuştur. Kullanılan harç, diğer yapılardaki gibi beyaz değil pembemsi bir harçtır. Yapının içten sıvalı olduğunu gösteren harcın sıva parçacıkları bazı duvarlarda halen durmaktadır. Duvarların bir kısmında, yapının fresko ile bezeli olduğunu gösteren izlere rastlanılmıştır.
Şapelin örtü sistemini belirlemeye yardımcı olabilecek hiçbir ize rastlanılmamıştır. Naos’taki taş yığınına dayanılarak küçük Şapelin taş tonozla örtülü olduğu söylenebilir. Şapel çevresinde hiçbir mimari plastik parçaya yada küçük buluntuya rastlanılmamıştır. Hiçbir yerleşmeye yakın olmayan, çevresinde başka hiçbir yapı, su kaynağı ya da sarnıç bulunmayan Şapelin hangi amaçla kullanıldığı bilinmemektedir. Tepeye tırmanışın çok zahmetli olması, bu yapının günlük, rutin Kilise ayinleri için kullanılamayacağını göstermektedir. Bizans İmparatorluk Çağında yalnızca belli günlerde gerçekleştirilen özgün ayinler ya da adak ayinler için yapılmış Şapeller vardır. Keltepe Şapeli’nin yalnızca belli günlerde ziyaret edilen, ölü kültü ile ilişkili bir anma ya da tören Şapeli olarak inşa edildiği düşünülmektedir. Soğuk Dilek Kaptajı ile Kapuz Boğazı’na sırtını dönen Keltepe Şapeli’nde apsisten izlenen Antalya ve Konyaaltı düzlüğüne bakan manzarası oldukça dikkat çekicidir.
Ziyaret Tarihi:
24 Nisan 2022
Adres:
Aşağıkaraman, Konyaaltı/Antalya
Koordinatlar:
36.91161, 30.57188
Uyarı ve Kaynak: Bu yazıda Kültür Varlığının tahribata uğramaması adına gerçek GPS/Koordinat bilgisi ve konumu paylaşılmamıştır. Şapel ilgili bilgiler ve plan çizimi Prof. Dr. Engin Akyürek’in Keltepe Şapeli makalesinden alınmıştır.
Konum:Fotoğraflar:
Aşağıkaraman-Korkuteli Yolu.
Aşağıkaraman-Korkuteli orman yolu kenarında bulunan kalıntılar.
Orman içerisinde bulunan zeytinyağı ve şarap üretiminde kullanılan pres (sıkma) taşları.
Orman içerisinde bulunan kalıntılar.
Bakıca Su Sarnıcı.
Orman içerisinde dağınık olarak bulunan kalıntılar.
Keltepe yolu üzerinde günümüze ulaşamayan lahit kalıntısı.
Lahit teknesine ait kapak kalıntısı.
Ormandan Keltepe’nin görünümü.
Keltepe eteklerinde kaçakçılar tarafından yapılan kaçak kazılar sonucunda ortaya çıkan kalıntılar.
Keltepe çıkış yolu üzerinde bulunan kayaçlar.
Keltepe üzerinden Konyaaltı ve Antalya’nın genel görünümü.
210 m. rakımlı Keltepe zirvesinde konumlanan Şapel’in genel görünümü.
Giriş kapısından apsise kadar Şapelin görünümü.
Şapelin günümüze ulaşamayan batı duvarı.
Apsis.
Şapelin doğu duvarında bulunan küçük Pencere.
Apsis önünden Şapel yapısının genel görünümü.
Şapel içerisinden kapı, nef ve narteksin görünümü.
Yarım yuvarlak formlu apsisin dışarıdan görünümü.
Keltepe Şapeli genel planı. (Prof. Dr. Engin Akyürek)
Keltepe üzerinden Kapuz Boğazı’nın batısında yükselen Soğuk Dilek Kaptajı’nın görünümü.
Keltepe Şapeli üzerinden Güver Kanyonu’nun çıkışını oluşturan Kapuz Boğazı’nın genel görünümü.
Keltepe üzerinden Kapuz Boğazı, Güver Kanyonu ve Palamutdüzü’nün görünümü.
