Antalya ili Döşemealtı ilçesi sınırları içerisinde bulunan Kırkgöz Han Kervansarayı, Antalya-Burdur Kervan Yolu üzerine 1237-1246 yılları arasında Selçuklu Sultanı II. Gıyâseddin Keyhüsrev tarafından yaptırılmıştır. Kırkgöz Han’ın yapım tarihi ile ilgili olarak ele geçen kitâbesinin tarih ihtiva eden son satırında sadece on üç yazılıdır. Söz konusu kitâbe, Sultan II. Gıyâseddin Keyhüsrev’i, daha önceki Selçuklu hükümdarlık alâmetleri arasında hiç görülmeyen taç, sancak ve kuşağın sahibi olarak tasvir ettiği gibi, aynı zamanda, inşa edilen ribatın işlevinin, ilk kez, doğudan batıya seyahat edenlerin misafir edileceği bir yer olarak belirtilmiş olmasıyla da özgün ve eşsiz bir örnektir.
2009 yılında restorasyonu tamamlananan Kırkgöz Han, halihazırda turistik tesis olarak kullanılmaktadır. Kuzey-güney yönünde uzanan dikdörtgen bir oturum alanı üzerine oturan Kırkgöz Han, geniş bir avlu etrafında sıralanan mekânları ve kapalı barınak bölümüyle iki yapı kütlesi halinde inşa edilmiştir. Hanın dış cephe duvarları, cephe yüksekliğine varan ve dışa taşkın kütleler halinde tasarlanmış kare prizmal formlu payanda ve köşe kuleleri ile desteklenmiştir.
Güney cephesinin ortasındaki taçkapısı, cephe duvarlarını aşarak yükselen dışa taşkın yatay dikdörtgen prizmal bir kütle halinde tasarlanmıştır; işlenmeden yalın olarak bırakılmış enli bordür ve silmelerle yanlardan ve üstten kuşatılan sivri kemer gözü halinde cepheye açılan bir eyvandan ibarettir.
Taçkapının basık kemerli kapı açıklığı vasıtasıyla ulaşılan sivri beşik tonoz örtülü giriş eyvanıyla dahil olunan dikdörtgen planlı avlu, etrafı kapalı ve yarı açık mekânlarla çevrili geniş bir alandır; doğu ve batı kenarlarında, karşılıklı olarak, kare planlı ayaklara oturan ve sivri kemerlerle birbirine ve duvarlara bağlanarak avluya açılan çift sıralı bir revak kuruluşu yer alır. Avlunun kuzey-batı ve kuzey-doğu köşesindeki karşılıklı iki mekân, sivri beşik tonoz örtülü birer odadır. Avlunun güney kanadında ve taçkapıya iki kenarından bitişik iki oda, doğu-batı yönünde uzanan sivri beşik tonozlarla örtülüdür.
Hanın onarımı sırasında, avlunun ortasında ve zemin kotunun altında bir sarnıcın ağız kısmı ortaya çıkartıldığı gibi, avlunun güney-doğu köşesinde de bir seramik fırınının kalıntıları bulunmuştur. Avlunun kuzey kanadında ve cephenin ortasındaki basık kemerli bir kapı açıklığıyla dahil olunan kapalı barınak bölümü, doğu-batı yönünde uzanan ve sivri beşik tonozla örtülü mütemadi bir mekandır.
Ziyaret Tarihi:
12 Kasım 2017
Adres:
Bıyıklı, Döşemealtı/Antalya
Koordinatlar:
37.1115, 30.58551
Fotoğraflar:
