Antalya ili Kepez ilçesi sınırları içerisinde bulunan Kızıllı Camii, Varsak Beldesine 12.5 km. uzaklıkta Kızıllı mahallesi meydanında yer almaktadır. Kitâbesine göre 1912 yılında inşa ettirilen Camii’nin, banisi ve mimarı bilinmemektedir. Günümüzde hala ibadete açık olan Camii, Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 1980-1987 yılları arasında restore ettirilmiştir. Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün 02.02.2001 tarihli raporunda Camii’nin orijinal kitâbesinin olmadığı, onarım sırasında, mihrap üzerinde yer alan kitâbenin kaybolduğu bilgisi yer almaktadır. Camii’nin bugün sahip olduğu bütün mimari özellikler dikkate alındığında, yerel ustalar tarafından yapıldığı ve süsleme bakımından yalın tutulan Camii’nin, muhtemelen 1912 yılında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Kızıllı Camii, Antalya’nın Kepez ilçesinde Osmanlı Devleti döneminde inşa edilmiş ilk ve tek Osmanlı dönemi Camiisidir.
Kızıllı Camii, kare planlı olup sekizgen bir kasnak üzerine oturan kubbeyle örtülüdür. Harimin kuzeyinde son cemaat yeri, kuzeybatısında minare yer almaktadır. Orijinal olmayan şadırvan, mescidin kuzey cephesindeki avlu içerisine konumlandırılmıştır. Mescidin beden duvarı kalınlığı 1.00 m.’dir. Harimin beden duvarlarında moloz, pencere sövelerinde ise kesme taş kullanılmıştır. Kubbe yüzeyi sarı renkte boyandığı için malzeme tespiti yapılamamıştır. Kubbe kasnağında, minarede ve son cemaat yerinde beton ve demir kullanılmıştır. Camii’nin doğu, batı ve güney cepheleri simetriktir. Her üç cephenin duvarlarında merkezden yanlara kaydırılmış ve zemin seviyesine yakın yerlerde dikdörtgen formlu, demir parmaklıklı ikişer adet pencere yer almaktadır. Pencereler, taş sövelerle belirgin hale getirilmiştir. Harimin kuzeybatı köşesindeki minare 1987 yılında, 212 harim duvarından 0.30 m. ayrı tutularak inşa edilmiştir. İki şerefeli minarenin, kaidesi sekizgen planlıdır ve minareye kuzey cephede yer alan dikdörtgen formlu bir kapıdan girilmektedir. Camii’nin 1987 yılından önce orijinal bir minaresinin var olduğu bilinmemektedir.
1980 yılında, mescidi genişletmek amacıyla harimin kuzeyine son cemaat yeri eklenmiştir. İki kademeden oluşan son cemaat yerinin kuzey cephesi camekânlı olarak düzenlenmiştir. Harim duvarına bitişik ikinci bölüm ise betonarme, düz damlı ve dikdörtgen planlıdır. Ancak beton malzeme kullanılarak yapılan bu bölüm, mescidin asıl duvar malzemesiyle örtüşmemekte ve ahengini bozmaktadır. Harime, kuzey cephenin ortasına yerleştirilen düz lentolu kapıdan girilmektedir. Bu cephedeki kapı ve pencerelerin çevresi orijinal olmayan kalemişi süslemelerle bezenmiştir. Harim, 9.00X9.00 ölçülerinde kare planlı olup 8.80. m. çapında tek kubbeyle örtülüdür. Kubbeye geçiş tromplarla sağlanmıştır. Kubbe ve harim duvarlarının tamamı beyaz renkte boyanmıştır. Kubbe merkezinde, tromplarda ve harim duvarında yer alan kalem işleri günümüzde yapılmıştır.
Harim duvarlarının her cephesinde simetrik olarak yerleştirilmiş dikdörtgen formlu ve yuvarlak kemerli ikişer pencere yer almaktadır. Pencereler, rumi ve gül motiflerinin süslediği bir bordürle çerçeve içine alınmıştır. Mihrap, güney cephenin merkezine konumlandırılmış olup 0.30 m. içe taşırılmıştır. Mihrap nişi derinliği 0.36 m.dir. Mihrap, yakın bir zamanda yapıldığı düşünülen onarımlarda tamamen Kütahya çinileriyle kaplanmıştır. Orijinal olmayan minber, harimin güneybatısına konumlandırılmıştır.
Adres:
Kızıllı, Kepez/Antalya
Koordinatlar:
37.11129, 30.71334
Fotoğraflar:
Kızıllı Camii’nin planı.
