Antalya’nın Serik ilçesi sınırları içerisinde bulunan Kürüş Cami, kare planlı tek kubbeli bir yapıya sahip üç kademeli sekizgen bir kasnağın taşıdığı konik kubbe ile örtülü inşa tarihi, banisi ve mimarı bilinmeyen Tarihi bir Camidir. Caminin batısında kesme taşlardan inşa edilmiş minaresi yapıdan ayrı şekilde konumlandırılmış olup, orijinal değildir. Serik ilçesinin 3 km. güneydoğusunda Kürüş Mahallesinde bulunan Cami günümüzde iyi durumda olup ibadete açıktır. İnşa tarihi, banisi ve mimarı bilinmeyen Kürüş Camisinin Serik ilçesine bağlı Alacami Mahallesinde bulunan aynı isme sahip Alacami ile benzer yapı özelliklerine sahip olması sebebiyle Alacami ile birlikte aynı dönemde ve aynı usta tarafından yapıldığı düşünülmektedir.
Kürüş Camisinin kuzey cephesi giriş cephesi olup, önünde üç bölümlü cemaat yeri bulunmaktadır. Son cemaat yeri kapatılarak, önüne bir giriş mekânı eklenmiştir. Caminin kuzey cephesinde yer alan kapıdan üç bölümlü son cemaat yerine girilmektedir. Bu bölüm toplamda dört adet dikdörtgen formlu pencere ile aydınlatılmaktadır. Bölümlerin arası PVC malzeme ile kapatılmıştır. Kubbe ile örtülü olan harimde kubbeye geçiş tromplar vasıtasıyla gerçekleşmektedir. PVC kaplı bu mekânın güney duvarına açılmış olan yuvarlak kemerli, demir kapı kanatlarına sahip kapıdan harim kısmına geçilmektedir. Kare planlı harim, toplamda altı pencere ile aydınlatılmaktadır. Harim kısmına kuzey cephenin tam ortasına yerleştirilmiş olan basit kapıdan girilmektedir.
Harimin güney duvarının ortasına mihrap nişi yerleştirilmiştir. Son derece sade bir görünüme sahip olan mihrabın kavsarası dilimli kemer ile hareketlendirilmiştir. Güney duvarın batı köşesine yakın zamanda basit bir minber eklenmiştir. Caminin doğu cephesinde dikdörtgen formlu, bir adet pencere bulunmaktadır. Son cemaat yerine ait bir pencere daha cephede yer almaktadır. Güney cephede iki adet dikdörtgen formlu pencere görülmektedir. Batı cephede ise doğu cephe ile aynı form ve özelliklere sahip bir adet pencere bulunmaktadır. Ayrıca son cemaat yerini aydınlatan dikdörtgen kesitli bir pencere daha bu cephede yer almaktadır. Yapı üzerinde yer alan tüm pencereler demir parmaklıklara sahiptir. Son derece sade olan ve yakın dönemde çeşitli onarımlardan geçirilen Kürüş Caminde herhangi bir kalem işi süsleme detayı görülmemektedir. Kürüş Camisi günümüzde tamamen boyalı ve sıvalı durumda olup bu sebeple yapı üzerinde gerçekleştirilen incelemelerde inşa malzemesi anlaşılamamıştır.
Adres:
Kürüş, Serik/Antalya
Koordinatlar:
36.90492, 31.1348
Ziyaret Tarihi:
03 Eylül 2022
Kaynaklar:
Kürüş Cami ile ilgili bilgiler; T.C. Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından Antalya’nın Fethi’nin 814. yılı için hazırlatılan Antalya Kitabı’nın 4. bölümü 281. sayfasında Öğr. Gör. Dr. Esra Gencel TAY tarafından kaleme alınmış Serik’teki Geç Osmanlı Dönemi Tek Kubbeli Camileri isimli araştırma makalesinden alınmıştır. Değerli sohbeti ve Cami iç mekân çekimleri için yardımcı olan Kürüş Cami İmamı Sn. Yusuf ÇAKMAK hocamıza teşekkür ederim.
Fotoğraflar:
Cami iç bahçesinde devşirme malzeme olarak kullanılmış, Aspendos Antik Kentinden getirilmiş bir sütun parçası.
Kürüş Cami planı. (Çizim: S.Kılıç)
