Antalya ili Konyaaltı ilçesi sınırları içerisinde bulunan Onobara Antik Kenti, doğu Likya Bölgesinde Trebenna teritoryumunda Sivridağ etekleri ile Deveboynu Tepesi arasında kalan bölgede MS 2. yüzyılda Roma Döneminde kurulmuş bir Çiftlik yerleşimidir. Kentin adı, yapılan araştırmalara göre olasılıkla eşek (ono) ve çiftlik (baris) kelimelerinin birleşiminden doğmuştur. Onobara ilk kez, Heberdey ve Kalinka tarafından ziyaret edilmiş olup yerleşim; “Adalya’dan güneybatıya 4 saat uzaklıkta, Hurma Dağı’nın eteklerinde bir ören yerini ziyaret ettik. Telaşla okuduğumuz iki lahit yazıtından yerleşimin adının Onobara olduğu ve Trebanna’ya bağlı olduğu anlaşılmaktadır.” şeklinde anılmıştır. Patara Yol Klavuz Anıtı’nda adı Trebenna’dan sonra okunulan, yerleşim çevresinde dağınık bulunan çiftliklerdeki lahitler Onobara’nın merkezi yerleşimle kalmadığı yakın çiftliklerin de Onobara’ya dahil olduğu ve yakınında bulunan çiftlikleriyle birlikte tümünün Trebenna’ya bağlı olduğu anlaşılmıştır.

Heberdey ve Kalinka sonrasında Anti ve Viale tarafından ziyaret edilen Onobara’da yeni yazıtlar bulunmuştur. Epigrafi araştırmaları İplikçioğlu ve Çelgin ekibinin okuduğu yazıtlarla yazılı belgeleri zenginleşen ve diğer araştırmalarda da adı anılan yerleşimin kültürel kalıntılarına yönelik ilk arkeolojik araştırmalar Prof. Dr. Nevzat Çevik başkanlığındaki ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Çevrede bulunan küçük çaplı çiftlik yerleşimlerinin merkezi Deveboynu Tepesi üzerinde kurulmuştur. Deveboynu Tepesi üzerinde bulunan zengin kalıntılar ve yazıtlar ışığında, Onobara’nın Gökdere Vadisi çiftlikleri olduğu merkez yerleşimin ise Deveboynu olduğu kesinleşmiştir.

Onobara, Gökdere Vadisi’nin doğusunda, kuzey güney doğrultusunda uzanan Deveboynu Tepesi’nin güney ucunda konumlanmaktadır. Kente ulaşımı vadi içinde kuzey güney doğrultusunda uzanarak Gedeller ve Gökdere Mahallesi’ne bağlayan orman yolu sağlamaktadır. Deveboynu Tepesi’nin batı ucunda iz veren, 2.00-2.50 m kalınlığındaki sur duvarları, doğu yönünde 50 m arayla iki kule desteklenerek kent merkezine yönelir. Yerleşim merkezinde görülen kalıntılar Roma Dönemi’ne ait olup bu yapıların son hali Doğu Roma (Bizans) Dönemi’ne aittir. Devşirme melzeme ile yapılan 3 odalı Doğu Roma (Bizans) yapısı dikkat çekmektedir. Söz konusu yapının güneyinde, doğu batı doğrultusunda konumlanmış 3 ayrı mekân daha bulunmaktadır.

Yapıların doğu altında yamaca paralel sıralanmış başka mekânlar bulunmaktadır. Bu alan Roma Döneminde yerleşim meydanı olarak kullanılmıştır. Agora, Doğu Roma (Bizans) Dönemi’nde devşirme malzeme kullanılarak büyük oranda yeniden inşa edilmiştir. Onobara üzerinde yapılan araştırmalarda 18 adet yazıtlı blok tespit edilmiştir. Merkezde 4 adet aslan ayaklı lahit podyumu, 1 adet ostothek parçası, şimşek kabartmalı küçük bir altar ile yarısı ele geçen bir güneş saati diğer önemli parçalardandır. Doğu Roma (Bizans) Dönemi’ne ilişkin en önemli yapı iyi korunmuş küçük bir kilisedir.

Onobara’nın güney sınırı Tünektepe, kuzey sınırı ise Badırıktepe ve Belen’in kuzeyinden geçen derin vadi (Sinan Değirmeni), Antalya düzlüğünde ise Çakırlar’da bulunan Domuzağılı Antik Çiftlik kalıntıları sınırı çizmektedir. Domuzağılı Antik Çiftliği’nde bulunan lahitlerdeki tabulalarda cezaların Attaleia (Antalya) kent kasasına yatırılması gerektiği yazmaktadır. Bu yazıt ışığında Hurma’dan doğuya doğru Attaleia (Antalya) egemenlik bölgesi başlamaktadır. Miliarium Lyciae’ye göre, Onobara bu kesimde denizle bağlantı kuran son nokta olmakla beraber dağlarda üretilen ürünlerin deniz yoluyla satışa gönderildiği bir güzergâh üzerinde konumlandırılmıştır. Onobara Antik Kenti, 2000 yılında I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Adres:
Hicarçandır, Konyaaltı/Antalya

Ziyaret Tarihi:
2.03.2019 – 24.12.2022

Kaynak:
Onobara Antik Kenti ile ilgili bilgiler Sayın; Prof. Dr. Nevzat ÇEVİK tarafından kaleme alınan Lykia (Likya) Kitabından alınmıştır.

Fotoğraflar:

Etiketler: , , , , , , , , , , , , ,

Yazar: Deniz KAPLAN

info@denizkaplan.net