Kızıllı Roma Konuk Evi (Mansio)

Antalya ili Kepez ilçesi sınırları içerisinde bulunan Roma Konuk Evi (Mansio), Karpuzkaldıran ve Perge Antik Kenti’nden başlayan Kepez ilçesi üzerinden Döşemealtı’na devam eden Antik Via Sebaste Roma Yolu’nun üzerinde günümüze kadar ulaşmış, antik çağ’da “Mansio” adıyla bilinen bir Konuk Evi yapısıdır. M.S. 4. yüzyılda Roma İmparatorluk Çağında yapılan yol hatlarında bir günlük yol mesafesini kapsayacak şekilde 40 km. aralıklarla Mansio adı verilen günümüz adıyla Konuk Evi veya Misafirhane olarak bilinen yapılar inşa edilmiştir. Yol boyunca belirli aralıklarla Mansio’ların inşa edilmesi ile Roma İmparatorluğu ve eyaletler arasındaki iletişimin güvenli ve hızlı bir şekilde sağlanması amaçlanmıştır.

Ketirkızıllı mevkiinde bulunan Roma Nekropolisi (Antik Mezarlık) alanının 1 km. güneydoğusunda çok odalı, oldukça büyük bir yapı kompleksi bulunmaktadır. Yapının bazı duvarları yaklaşık 1.5-2 m. yüksekliğe kadar korunmuştur. Yapı kompleksi içinde iki Su Sarnıcı’nın varlığı tespit edilmiştir. Bu sarnıçlardan biri yuvarlaktır ve tamamen harap olmuştur. Diğer sarnıç ise dikdörtgen formunda kemerli bir yapıya sahiptir ve sıva izleri korunmuştur. Via Sebaste Roma Yolu üzerinde bulunan bu yapı grubunun Mansio (Konuk Evi) olduğu düşünülmektedir. Mansio yakınlarında Via Sebaste Roma Yolu’nun bir bölümü görülebilmektedir. Bu yapı grubunun güneyinde, modern yolun güney yakasında üçgen çatılı, Selçuklu-Osmanlı dönemine ait tamirat görmüş bir Su Sarnıcı bulunmaktadır. Sarnıcın girişi düzgün blok taşlardan örülmüş bir kemer yapısı gösterir. Sarnıcın ön kısmında da küçük taşlardan örülmüş ince bir podyum bulunmaktadır.

Antik Çağ’da Roma yolları boyunda gerek üst düzey görevlilerin ağırlandığı Mansio (Konuk Evi), gerekse yoldan geçen tüccar veya yolcuların kullandıkları; Kervansaray yahut Han işlevli yapılar dönem içerisinde farklı plan ve adlandırmalar almışlardır. Thrakia’da bulunan Latince bir yazıtta M.S. 54-69 yılında İmparator Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus’un askeri bir yol boyunca M.S. 61 yılında Taberna ve Praetorium olarak adlandırılan ve konaklama için kullanılan yapılar inşa ettirdiği bilinmektedir. Taberna’nın küçük barınak; praetorium’un ise, üst düzey idarecilerin konakladığı daha konforlu yapılar olduğu düşünülmektedir.

Mansio’da görevli askerlerin kaldığı gözetleme ve koruma amaçlı tesislerin yanında üst düzey memurlar için misafirhane, hamam ve devlet posta ulaşımı için tesis edilmiş bir servis bulunur. Askeri yapılar her istasyonda değil sadece önemli yerlerde ve gümrük noktalarında yer almıştır. Misafirhane, geniş bir girişle ulaşılan avlu etrafında U formlu sıralanmış odalardan oluşmaktadır. Bunlar; pansiyon, yemek odaları, hayvanların konduğu ahır ve arabalar için park yeri işlevi görmüştür. Mansio’nun yöneticisi Manceps veya Praepositus Mansionis olarak adlandırılmıştır.

Görev süresi 5 yıl olan Mansio (Konuk Evi) yöneticileri genellikle emekliye ayrılmış bir askerden veya yerel idareciler arasından seçilirdi. Yönetici dışında ortalama büyüklükte bir Mansio (Konuk Evi)’da 16-18 kişi çalışırdı. Bunlar arasında Hippocomi veya Muliones olarak adlandırılan işçiler ortalama 40 yük hayvanın bakımıyla ilgilenirlerdi. Bunların dışında söz konusu yapılarda arabaların bakımıyla temizlik gibi diğer işlerden sorumlu başka işçilerde bulunurdu. Bu istasyonlarda yoldan geçen tüccar veya yöre sakinlerinin dışında August tarafından kurulan devlet posta teşkilatında görevli kişilerde kalırdı. Bu sayede posta teşkilatında görevli kuryeler yol boyu güven içinde seyahat etmişler ve merkezi idareyle yerel yönetimler arasındaki iletişimi en hızlı şekilde sağlayabilmişlerdir.

Adres:
Kızıllı, Kepez/Antalya

Koordinatlar:
37.11129, 30.71334

*Not: Bu yazıda Kültür Varlığının tahribata uğramaması adına gerçek GPS/Koordinat bilgisi ve konumu paylaşılmamıştır.

Konum:

Fotoğraflar:

Kepez ilçesinin Gaziler-Kızıllı mahalleleri arasından Döşemealtı’na doğru devam eden Antik Via Sebaste Roma Yolu’nun Ketirkızıllı mevkii’nden geçen bölümü.