Tarihi Aşağıoba Cami

Antalya ili Serik ilçesi sınırları içerisinde bulunan Aşağıoba Cami, Aşağıoba Mahalle merkezi dışında yöre halkı tarafından Çingene Boğazı adıyla bilinen mevkii üzerine 800+ yıl önce inşa edilmiş kare planlı, tek kubbeli bir Cami’dir. Üzerinde kitâbesi bulunmayan banisi ve mimarı bilinmeyen Tarihi Cami, 2006 yılında büyük oranda yıkılmış olup yapının doğu cephesi ile güney cephesinin bir kısmı günümüze kadar ulaşmıştır. Aşağıoba Camisi teknik ve plan özellikleriyle Gebiz Mahallesinde bulunan Tarihi Macar Cami ile benzerlik göstermektedir.

Aşağıoba Cami, Serik ilçesinin 23 km kuzeyinde konumlnan Aşağıoba Mahallesinde, mahalle merkezinin dışında inşa edilmiştir. Günümüzde büyük oranda yıkık olan Caminin doğu cephesi ile güney cephesinin bir kısmı günümüze ulaşmıştır. Cami kalan izlerden anlaşıldığı şekliyle; kare planlı, tek kubbeli bir plan göstermektedir. Sekizgen bir kasnağın taşıdığı bir kubbe ile örtülü olan yapının üzerinde herhangi bir kitâbe bulunmayıp, banisi ve mimarı da bilinmemektedir.

Aşağıoba Köyü Camisi, moloz taş malzemeden inşa edilmiştir. Kubbe ise alaturka kiremit ile kaplanmıştır. Bir istinat duvarı ile çevrili olduğu da yine kalan izlerden anlaşılmaktadır. Yapının kuzey cephesi giriş cephesi olup bugün tamamıyla yıkıktır. Güney cephenin bir kısmı ayaktadır. Kalan kısımda bir pencere açıklığının varolduğu anlaşılmaktadır. Doğu cephe en sağlam cephe olup, sağır bırakılmıştır.

Kuzey cephede yer alan muhtemelen dikdörtgen formlu kapıdan harim kısmına geçilmektedir. Kare planlı harim, zengin kalemişi süslemelere sahipmiş. Güney cephede yer alan yuvarlak kemerli mihrabın bir kısmı günümüze ulaşabilmiştir. Mihrap kavsarasının içerisinde mavi renkli boyayla zikzak motifi işlenmiştir. Mihrabın üzerinde bir madalyon motifi yer almaktadır. Modalyonun iki yanında ise “Allah” ve “Cella Celâlü” yazıları yazmaktadır. Caminin üzerini örten tek kubbeye pandantiflerle geçilmiş olup, mihrap üzerinde yer alan yazıların benzerleri buralarda da yer almıştır. Günümüze ulaşan diğer yazıtlarda ise; “Muhammed Allahumme” ile “Radiyallahu Anhu” yazmaktadır. Caminin hemen altında yöresel taşlarla yapılmış, oldukça nitelikli, günümüze kısmen ulaşmış çeşme yapısı bulunmaktadır. Moloz altında kalmış ve günümüzde su yolu bozulmuş olan çeşmenin tarihi demir borusu, kemeri ve niş alınlığı günümüze ulaşmış durumdadır.

Aşağıoba Cami ile ilgili olarak devlet arşivlerinde yapılan araştırmalarda herhangi bir veriye ulaşılamamıştır. Ancak Serik ilçesi çevresinde, Gebiz Mahallesinde bulunan Macar Camisi incelendiğinde malzeme, teknik ve plan özellikleri de göz önüne alındığında Camide aynı ustanın çalışmış olduğu düşünülmektedir. Aşağıoba Cami, 2013 yılında Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiştir.

Adres:
Aşağıoba, Serik/Antalya

Koordinatlar:
37.06905, 30.93058

Ziyaret Tarihi:
30 Ağustos 2022

Konum Hakkında:
Bu yazıda tanıtımı yapılan; ilgili taşınmaz kültür varlığının yerinde korunması, insan eliyle tahrip ve zarar görmemesi adına gerçek koordinat bilgileri paylaşılmamıştır.

Kaynaklar:
Tarihi Aşağıoba Cami ile ilgili bilgiler; T.C. Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından Antalya’nın Fethi’nin 814. yılı için hazırlatılan Antalya Kitabı’nın 4. bölümü 281. sayfasında Öğr. Gör. Dr. Esra Gencel TAY tarafından kaleme alınmış Serik’teki Geç Osmanlı Dönemi Tek Kubbeli Camileri isimli araştırma makalesinden alınmıştır. Caminin güney cephesinde bulunan yazıtların tercümesini yapan Sn. Yazar Celâl GÖRGEÇ’e teşekkür ederim.

Konum:

Fotoğraflar:

Çingene Boğazı mevkii.

Aşağıoba Caminin güney cephesi.

Aşağıoba Cami genel görünüm.

Aşağıoba Caminin tamamen yıkık olan kuzey cephesi.

Cami içerisindeki kalem süslemeleri.

“Muhammed Allahumme” yazıtı.

“Radiyallahu Anhu” yazıtlarından birisi.

Cami mihrabı ve zigzag işlemeleri.

Mihrap üzerinde bulunan madalyon çizimi ve “Allah” ve “Cella Celâlü” yazıtları.

Cami içerisinde bulunan kubbeye ait kiremit moloz yığınları.

İstinat duvarı.

Cami iç duvarı işçiliği.

Cami çeşmesi ve detayları.

Aşağıoba Camisi genel planı. (E.Karabacak)