Antalya ili Döşemealtı ilçesi sınırları içerisinde bulunan Üstünağı Ören Yeri, Çubuk Boğazı mevkiinde Dağbeli Mahallesinin 3.5 km. kuzeydoğusunda yer alan 89.026,59 m²’lik alçak ve yayvan bir tepe üzerinde Roma Döneminde iskan görmüş bir yerleşim yeridir. Üstünağı Tepesi üzerinde Roma Dönemine ait yapı kalıntıları, işlikler ve Nekropol alanı bulunmaktadır. Alanın bir kısmı günümüzde tarım arazisi olarak kullanılmaktadır. Ariassos Antik Kenti, Sia Antik Kenti, Bademağacı Höyüğü ve Via Sebaste Antik Roma Yoluna yakın bir konumda bulunan yerleşim, yöre halkı tarafından “Üstünağı Harabeleri” olarak bilinmektedir.
1999 yılında Ariassos Antik Kenti çevresinde yürütülen yüzey araştırmaları sırasında tespit edilen Üstünağı Ören Yeri, I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiştir. Yerleşim alanında arkeolojik kazı çalışması yapılmamıştır. Alçak ve yayvan bir tepe olan Üstünağı’nda dikkat çeken ilk kalıntılar tepeye ulaşımı sağlayan Antik Yol ve Taş Ocağı sahasıdır. Tepenin kuzey ve kuzeybatı bölümünden blok taşlarının kesildiği anlaşılmıştır. Kuzey kısmı tıraşlanarak açılan Antik Yolun tepe üstüne uzunluğu 102 m. genişliği ise 7.26 m.’dir. Taş döşeme tekniği görülmeyen yol ana kaya oyularak genişletilmiştir.
Roma Döneminde 89.026,59 m² alan üzerine kurulan yerleşimde günümüze ulaşmayan yapı kalıntıları, işlikler ve Nekropol alanı bulunmaktadır. Alanda bol miktarda kiremit parçaları görülmektedir. Tepe üzerinde Roma Dönemine ait yapı kalıntıları arasında kare planlı, zemini renkli mozaik bezemeli bir yapının temel kalıntıları bulunmaktadır. 1999 yılında bütün olarak görülen mozaik zemin, zaman içerisinde kaçakçılar tarafından gerçekleştirilen kaçak kazılarla tamamen yok edilmiştir. Geriye kalan az sayıdaki mozaik parçaları günümüzde alanda görülebilmektedir.
Görsel olarak fazla eserin bulunmadığı Üstünağı Ören Yeri’nin bir kısmı günümüzde tarım arazisi olarak kullanılmaktadır. Üstünağı yerleşiminin batı ve güneybatısında Nekropol alanı bulunmaktadır. Nekropolde çok az sayıda lahit mezar günümüze ulaşmıştır. Lahit mezarların sanduka kısmı ana kayaya oyulmuş olup, kapakları beşik çatılı ve üçgen alınlıklıdır. Nekropol alanında bulunan bazı lahitlerin kapakları teknelerinin yanında olup bazı kapaklar ise alanda çeşitli noktalara taşınmıştır.
Yerleşim alanında ilk bakışta sarnıcı andıran, kaçakçılar tarafından yapılan kazılar sonucunda içi toprakla dolmuş, oldukça büyük bir şarap işliği bulunmaktadır. Üstünağı yerleşiminde günümüzde niteliği belli olmayan yapılara ait temel kalıntıları devam eden arazide gözle görülebilir durumdadır. Özel mülk kapsamında bulunan Üstünağı Tepesi ve eteklerinde 1999 yılında tarım faaliyeti yapılması yasaklanmış olup 2018 yılında Üstünağı ile Katrancı Tepesi arasında kalan bölge III. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiştir.
Adres:
Dağbeli, Döşemealtı/Antalya
Koordinatlar:
37.19532, 30.50322
Ziyaret Tarihi:
25 Haziran 2022
Konum Hakkında:
Bu paylaşımda tanıtımı yapılan; ilgili Kültür Varlığı ve Tarihi Eserin yerinde korunması, tahrip ve zarar görmemesi adına gerçek koordinat bilgisi paylaşılmamıştır.
Kaynaklar:
Üstünağı Ören Yeri ile ilgili bilgiler Antalya Kültür Envanteri kitabından alınmıştır.
Fotoğraflar:
