Yeşilkaraman Cami

Antalya ili Aksu ilçesi sınırları içerisinde bulunan Yeşilkaraman Tarihi Camii, 1912 yılında Osmanlı Devleti döneminde yapılmıştır. Antalya’nın Aksu ilçesine bağlı Yeşilkaraman mahallesi 1970’li yıllara kadar Camii’yi kullanmış, Cuma ve Bayram namazları bu Camii’de kılınmıştır. Yeşilkaraman Tarihi Camii ve çevresinde bulunan 1800 yıllara ait Osmanlı Dönemi’ne ait mezarlar, 1998 yılında tescil edilerek koruma altına alınmıştır.

Camii, kare planlı olup sekizgen kasnak üzerine oturan tek kubbeyle örtülmüştür. Camii’nin son cemaat mahalli,
minaresi ve şadırvanı bulunmamaktadır. Harim beden duvarı kalınlığı 1.04 m.’dir. Mescidin beden duvarında moloz taş, pencere ve kapı sövelerinde kesme taş, kubbe kaplamasında alaturka kiremit kullanılmıştır. Harimin doğu ve batı cepheleri simetriktir. Cephelerin merkezine, zemin seviyesinde, 0.87X1.44 m. ölçülerinde dikdörtgen formlu, demir parmaklıklı birer pencere açılmıştır. Pencere sövelerinde kesme taş kullanılarak pencereler belirgin hale getirilmiştir. Pencerelerin hemen üzerinde, moloz taşlarla yuvarlak kemer izlenimi verilmeye çalışılmıştır. Güney cephenin, zemin seviyesinde, yanlara kaydırılmış iki adet pencere yer almaktadır. Pencereler diğer cephelerdeki pencerelerle aynı forma sahiptir. Kuzey cephe, mescide sonradan eklenen ahşap bir sundurma ile örtülmüştür.

Yapının kuzey duvarı, cephe düzenlemesi açısından sadedir. Cephenin mihrap aksında, 2.66X1.00 m. ölçülerinde, düz lentolu, dikdörtgen formlu harime giriş kapısı yer almaktadır. Kapının hemen üzerine beş satırlık kitabe konumlandırılmıştır. Kitâbede; “Üç yüz otuzda cami hitam buldu tamam. Her dem hamd-ı sena daim olsun devam. Sebeb-i rahmet eylesün ol. Ganiyi yezdan Bezmi delilin ola…… Sene 1330” yazmaktadır. Harim, 9.00X9.00 m. ölçülerinde kare planlı olup 6.77 m. çapında bir kubbeyle örtülmüştür. Kubbeye geçişlerde tromp kullanılmıştır. Harimin içi tamamıyla beyaz renkte sıvanarak, orijinal olmayan kalemişleriyle süslenmiştir. Ancak harimin bazı yerlerinde sıvaların döküldüğü ve sıvaların altında silik de olsa orijinal kalemişi süslemelerin olduğu tespit edilmiştir. Böylece var olan yeni süslemelerin, orijinal süslemelere göre yeniden düzenlendiği düşünülmektedir.

Kubbe merkezini kalemişi tekniğinde işlenmiş dört sıra bordür çevrelemektedir. Merkezde, beyaz zemin üzerine kahverengi renkte, dört yapraklı akant yer almaktadır. İkinci bordür ise mavi zemin üzerine açık kahverengi renkli sekiz kollu yıldızla bezenmiştir. Üçüncü bordür daha geniş tutulmuş olup beyaz zemin üzerine, birbirine bağlanmış yeşil renkli yaprak motifleriyle süslenmiştir. Yaprakların arasına ise kahverengi renkte stilize edilmiş akant yaprakları yerleştirilmiştir. En dıştaki bordür daha ince olup konturları siyah renktedir. Bordürün içi, sarı ve lacivert renginde, fırça darbeleriyle oluşturulmuş noktalarla doldurulmuştur. En dıştaki bordürün etrafını, daire içine alınmış mavi, kahverengi ve siyah renklerden oluşan altı kollu yıldızlar çevrelemektedir. Yıldızlar, kahverengi renkte olup merkezlerinde altıgen bir form meydana getirilmiştir. Dairenin tepelerine birer adet kahverengi alem çizilmiştir. Kubbe eteğinin hemen üzerini dikdörtgen formlu, yuvarlak kemerli pencere motifleri dolaşmaktadır. Pencerelerin çerçeveleri siyah renkte, pencere şebekeleri ise kahverengi çizgilerle belirtilmiştir. Pencerelerin tepeleri yine kahverengi âlemle sonlanmaktadır.

Kubbe eteğini geniş bir kaval silme çevrelemektedir. Tromplar arası atılan kemerler hafif dışarı taşırılmış ve dış yüzleri koyu kahverengi çizgilerle belirgin hale getirilmiştir. Trompların merkezi, daire içine alınmış farklı renkteki akant yapraklarıyla süslemiştir. Güneybatı trompta mavi, güneydoğudakinde yeşil, kuzeybatıdakinde koyu kahverengi ve kuzey doğudakinde açık kahverengi akant yaprakları yer almaktadır. Daire formu açık ve koyu kahverengi çizgilerle oluşturulmuştur. Doğu ve batı kemer alınlıklarının ortasında, kahverengi bir vazo içerisinden çıkan yeşil dallı yapraklar ve yaprakların uçlarında stilize edilmiş beyaz renkteki karanfiller dikkat çekmektedir. 2011 yılında beyaz sıva üzerine yapılan bu kalemişi süslemeler, mescit içindeki yoğun rutubetlenmeden dolayı bozulmalara maruz kalmıştır. Bundan dolayı mescit, ibadete açık değildir.

Harimin doğu ve batı cephe düzenlemeleri simetriktir. Her cephenin ortasına, zemine yakın yerde, dikdörtgen formlu, yuvarlak kemerli birer pencere açılmıştır. Güney cephenin ortasında mihrap ve mihrabın her iki yanında ise dikdörtgen formlu, yuvarlak kemerli, sade birer pencere bulunmaktadır. Kuzey cephenin merkezine, 2.66X1.24 m. ölçülerinde dikdörtgen formlu bir kapı konumlandırılmıştır. Mihrap, güney cephenin ortasında yer almaktadır. Duvardan çok hafif içe taşırılmış olan mihrabın niş derinliği 0.31 m.’dir. Koyu kahverengi bir çizgiyle mihrabın hatları belirginleştirilmiştir. Yuvarlak kemerli nişin içi, beyaz zemin üzerine kahverengi konturlu, mavi renkte perde motifiyle süslenmiştir. Kemer tepesinden aşağıya doğru zincirli bir kandil motifi sarkmaktadır. Mihrap tepeliği, açık kahverengi tonlarında, şamdansı bir vazo ile hareketlendirilmiştir. Vazonun içinden, sağa ve sola doğru sarkan, yeşil renkte akant yapraklı birer kıvrık dal çıkmaktadır. Vazo, yeşil renkte bir alemle ile sonlanmaktadır. Mihrabın hemen batısına iliştirilen ahşap minber, dokuz basamaklıdır. Harimin güney doğu köşesinde küçük ölçekli, ahşap vaaz kürsüsü yer almaktadır. Minber ve vaaz kürsüsü orijinal değildir.

Yeşilkaraman mahallesine yapılan yeni Camii ile birlikte mahalleye uzak kalan Tarihi Camii günümüzde kullanılmamaktadır. Yeşilkaraman mezarlığı içerisinde konumlanan Tarihi Camii’nin kitâbesi ve Camii duvarında bulunan süslemeleri günümüze kadar ulaşmıştır. Yeşilkaraman Tarihi Camii 2011 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilerek koruma altına alınmıştır.

Ziyaret Tarihi:
19 Mart 2021

Adres:
Yeşilkaraman, Aksu/Antalya

Koordinatlar:
37.1151, 30.81765

Konum:

Fotoğraflar: